مصاحبه با آقاي حميد عباسي مدير امور مالي پژوهشکده

اخيرا نظام بودجه ريزي عملياتي به شکلي جامع در پژوهشکده علوم غدد درون ريز و متابوليسم پياده سازي و اجرا گرديده. اقدامي که ميتواند سرمنشاء تحولات مثبت در سيستم حسابداري و امور مالي گردد.

در همين ارتباط و براي تشريح بيشتر روند کار و منافع آن طي گفتگويي با آقاي حميد عباسي، مديريت امورمالي پژوهشکده موارد را جويا شديم که از نظر شما ميگذرد:

بودجه ريزي عملياتي چيست و چه تفاوت هايي با روش سنتي دارد؟

بودجه ريزي عملياتي، يک فرايند جاري است که همه مديران يک سازمان را از رئيس سازمان گرفته تا تک تک مديران برنامه ها و مديران سازمان هاي تابعه درگير مي کند و اين فرايند شامل يک چرخه بازخور است که اطلاعات صحيحي را در اختيار مديران عالي براي مديريت فعاليت هاي خود قرار مي دهد.

بودجه عملياتي نيازمند اطلاعات قابل اطميناني از هزينه واحدهاي محصول يا پيامد حاصله مي باشد برخلاف نظام سنتي که اطلاعات برنامه اي و هزينه اي در آن بطور جامع ارائه نشده و يا در حد کافي به منظور استفاده تصميم گيران وجود نداشته است.

در زمينه حسابداري بخش عمومي، دو روند فکري وجود دارد، يک تفکر سنتي بر پايه حسابداري نقدي و يک تفکر مدرن بر پايه حسابداري تعهدي.

روند سنتي در آغاز براي بخش دولتي مناسب تر بود و تاکيد روي پيروي از قوانين و مقررات بود. يکي از نتايج اين سيستم توجه به گزارش بودجه به عنوان يک بخش اصلي صورتهاي مالي معمول در بخش عمومي است.

ليکن مدل مدرن بر روي کارايي تاکيد داشته و در اين مدل ما مي توانيم اثرات فرايند توانايي رقابت و کارايي مديريت عمومي را به حداکثر برسانيم. اين امر با حداقل هزينه براي جامعه بدست مي آيد.

امروزه صورتهاي مالي بايست درست و منصفانه وضعيت مالي را نشان دهد.

چه زيرساختهايي براي بودجه ريزي عملياتي مورد نياز است؟

عناصر و الزامات زيرساختي بودجه عملياتي عبارتند از:

- طراحي يک برنامه راهبردي و تدوين نقشه جامع

- تهيه برنامه عملياتي و استقرار سيستم گزارش گيري

- بررسي فعاليت دستگاههاي اجرايي

- تعيين اهداف قابل سنجش

-اوليت بندي برنامه ها و عمليات بر پايه دستيابي به اهداف استراتژيک

-پيوند و هم سويي اهداف عملياتي با فعاليت هاي مديريتي

عدم توجه به بودجه ريزي عملياتي چه عواقبي به دنبال دارد؟

عدم توجه به بودجه ريزي عملياتي مشکلات متعددي را ناشي ميگردد که عمده ترين آنها شامل موارد زير ميباشند:

-اتلاف منابع

-  فقدان اثربخشي برنامه ها و عمليات پيش بيني شده مصوب

- عدم نظارت عملياتي

- ناهمگوني وظايف دستگاهها و بروز مشکلات تکراري

- عدم انعکاس کامل درآمدها و هزينه ها در بودجه

- عدم شفافيت

تدارک اوليه و اجرايي نهادينه کردن اين روش از چه زماني در پژوهشکده آغاز شد؟

تدوين و اجراي بودجه ريزي عملياتي در دستگاههاي دولتي مستلزم کاربرد حسابداري تعهدي به منظور تعيين هزينه هاي واقعي برنامه ها و فعاليت هاست. در بودجه ريزي عملياتي علاوه بر نياز به تفکيک اعتبارات به وظايف، برنامه ها، فعاليت ها و طرح ها ، حجم عمليات و هزينه هاي اجراي عمليات دولت و دستگاههاي ذيربط بر اساس روشهاي حسابداري بهائ تمام شده، محاسبه و تعيين مي شود که نياز به حسابداري تعهدي را بيشتر مي کند در پژوهشکده نيز بر اين اساس از ابتداي سال 92 نظام نوين مالي در سه فاز اوليه شروع گرديد:

1) ثبت فعاليت هاي مالي در نرم افزار نظام نوين مالي که در ماه خرداد سال 92 انجام گرديد.

2) شناسايي دارايي ها و بدهي هاي پژوهشکده که در فاز دوم در حال انجام است.

3) اجراي بحث قيمت تمام شده فعاليت هاي انجام شده در پژوهشکده که پس از اتمام فاز دوم شروع خواهد شد.

اجراي اين روش چه منافعي را براي سيستم ها و به ويژه پژوهشکده در پي دارد؟

اجراي کامل روش بودجه ريزي عملياتي در سازمانها بخصوص در پژوهشکده آثار و نتايجي مثبت چشمگيري را به دنبال خواهد داشت که به موارد مهم آن به شرح ذيل مي توان اشاره نمود:

- برنامه ريزي عمليات را الزامي مي نمايد.

- روش مناسبي براي حل مشکلات ارائه مي کند.

- روش مناسبي براي سنجش عملکرد موسسه ارائه مي دهد.

- بررسي سريع و به موقع مشکلات را براي مديريت فراهم مي کند.

- هماهنگي و ارتباط در سازمان را سامان مي دهد.

- گردآوري مدارک مالي کافي را جهت تهيه بودجه الزامي مي نمايد.